Χρήστος Λούκος

Χρήστος Λούκος
Γενικές πληροφορίες
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιστορικός διδάσκων πανεπιστημίου

Ο Χρήστος Λούκος (1944) είναι Έλληνας ιστορικός και ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου.

Βίος

Ο Χρήστος Λούκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Το 1967 έλαβε πτυχίο από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1974 έως το 1992 εργάστηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι από το 1982 έως το 1985. Το 1984 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Ιστορία από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1992 εκλέχθηκε Αναπληρωτής Καθηγητής και το 1996 Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι ιδρυτικό και ενεργό μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, και συντάκτης στο ιστορικό περιοδικό Μνήμων. Είχε τη γενική εποπτεία της ταξινόμησης του Δημοτικού Αρχείου της Ερμούπολης και της οργάνωσης των αρχειακών συλλογών που απόκεινται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους , Αρχεία Νομού Κυκλάδων ( με έδρα την Ερμούπολη της Σύρου). Από το 1994 έως το 2006 διεύθυνε, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, το πρόγραμμα "Η πόλη στους νεότερους χρόνους". Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δίδαξε, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, την Επανάσταση του 1821, κοινωνικά προβλήματα των νεοελληνικών πόλεων, άλλα ζητήματα της ιστορίας του ελληνικού κράτους, καθώς και Εισαγωγή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Από το 2012 είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Αυτοτελείς δημοσιεύσεις

• Επιτομαί εγγράφων του Βρεταννικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Γενική Αλληλογραφία/Ελλάς, τ. Β' (1833-1835), Αθήνα 1979, ιη'+824σ. (εκδ. ΚΕΙΝΕ της Ακαδημίας Αθηνών) (από κοινού με την Ελένη Μπελιά και τον Φίλιππο Γλύτση)
• Επιτομαί εγγράφων του Βρεταννικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Γενική Αλληλογραφία/Ελλάς, τ. Γ' (1836-1837), Αθήνα 1987, ιε'+892σ. (εκδ. ΚΕΙΝΕ Ακαδημίας Αθηνών) (από κοινού με την Ελένη Μπελιά και τον Φίλιππο Γλύτση)
• Οδηγός Δημοτικού Αρχείου Ερμούπολης, 1821-1949, έκδ. Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 1987, λβ'+290σ. (από κοινού με την Πόπη Πολέμη)
• Η αντιπολίτευση κατά του Κυβερνήτη Ιω. Καποδίστρια, 1828-1831, Αθήνα, Θεμέλιο, 1988, 468σ. (διδακτορική διατριβή)
• Οικονομικές συμπεριφορές, ψυχολογία και βιοτικό επίπεδο ενός Συριανού τοκιστή: Στέφανος Δ. Ρήγας, Αθήνα, ΕΜΝΕ, 1991, 256σ. (από κοινού με την Δήμητρα Σαμίου)
• Τα πρόσωπα του Καποδίστρια. Ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας και η νεοελληνική ιδεολογία (1831-1996), Αθήνα, Πορεία, 1996, 285σ. (από κοινού με την Χριστίνα Κουλούρη)
• Το αρχείο της βιoμηχανίας "Κλωστήριον και Υφαντήριον Ε. Λαδοπούλου Υιών εν Σύρω", Αθήνα, ΕΜΝΕ, 1996, 93σ. (από κοινού με την Βασιλική Θεοδώρου)
• Πεθαίνοντας στη Σύρο τον 19ο αιώνα. Οι μαρτυρίες των διαθηκών, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2000, 411σ.
• Η Βιβλιοθήκη Σταύρου Ι. Βαφία. Κατάλογος, Ερμούπολη, Δήμος Ερμούπολης – Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, 2001, 287σ. (από κοινού με την Τάινα Χιέταλα και την Αγγελική Ψιλοπούλου)
• Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμουπόλεως. Κατάλογος, μέρος πρώτο: έντυπα του παλαιού βιβλίου εισαγωγής, καταγραφή: Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Μαρίζα Δαλεζίου, επιμέλεια: Χρήστος Λούκος, εκδ.: Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμουπόλεως-Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Ερμούπολη 2003, 659 σ.
• Επιτομές εγγράφων του Βρεταννικού Υπουργείου των Εξωτερικών. Γενική Αλληλογραφία/Ελλάς, τ. Ε' (1840-1841), Αθήνα 2006, ιζ΄+893 (εκδ. ΚΕΙΝΕ Ακαδημίας Αθηνών) (από κοινού με την Εύη Καρούζου και τον Φίλιππο Γλύτση)

Άρθρα

• "Η δίωξη της εφημερίδας Ο Απόλλων", Ο Ερανιστής, τ. 9 (1971), σ. 200-218[3].
• "Η κατάληψη της Καλαμάτας από τους Μανιάτες το 1831 και η επέμβαση των Γάλλων στις διενέξεις των Ελλήνων", Μνήμων, τ. 1 (1971), σ. 74-106.[4]
• "Η περιοδεία του Ανδρέα Μεταξά στην Πελοπόννησο (1830)", Μνήμων, τ. 2 (1972), σ. 187-256[5].
• "Ο Κυβερνήτης Ιω. Καποδίστριας και οι Μαυρομιχαλαίοι", Μνήμων, τ. 4 (1974), σ. 1-101[6].
• "Ο Μακρυγιάννης προσφέρει στη Βασίλισσα της Αγγλίας Βικτωρία τις εικονογραφίες του Εικοσιένα (τρία ανέκδοτα έγγραφα του 1839)", Μνήμων, τ. 5 (1975), σ. 201-212.[7]

• (Από κοινού με την Βγένα Βαρθολομαίου) "Ευρετήριο των Επιστολών του Ιω. Καποδίστρια", Μνήμων, τ. 6 (1976-1977), σ. 131-211.[8]
• "Η ενοικίαση προσόδων κατά την Καποδιστριακή περίοδο. Απόψεις για την πολιτική διάσταση του ζητήματος", Μνήμων, τ. 8 (1982), σ. 370-378.[9]
• "Η έρευνα στην Ελλάδα και τα ερευνητικά Κέντρα της Ακαδημίας Αθηνών", στον τόμο: Σύλλογος Επιστημονικού Προσωπικού Κέντρων Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (εκδ.), Επιστημονικές Ανακοινώσεις, Αθήνα 1982, σ. 265-277.
• "Η ενσωμάτωση μιας παραδοσιακής αρχοντικής οικογένειας στο νέο ελληνικό κράτος: η περίπτωση των Μαυρομιχαλαίων", Τα Ιστορικά, τχ. 2 (Δεκέμβριος 1984), σ. 283-296. Ανατυπώθηκε στο: Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας (18ος-20ός αιώνας), εισαγωγή-επιμέλεια Γ.Β. Δερτιλής - Κ. Κωστής, Αθήνα-Κομοτηνή, Αντ. Ν. Σάκκουλας, 1991, σ. 131-144.
• "Dix ans de tentantives pour la création d'une Banque en Grèce (1831-1841)", στον τόμο: ΚΝΕ/ΚΕΙΝΕ (εκδ.), Economies Méditerranéennes: équilibres et intercommunications (XIIIe-XIXe siècles), τ. Β', Αθήνα 1985, σ. 437-449.
• "Μία ελληνική πόλη σε παρακμή. Η Ερμούπολη στο δεύτερο μισό του 19ου αι.", στον τόμο: ΕΜΝΕ (εκδ.), Νεοελληνική Πόλη. Οθωμανικές κληρονομίες και ελληνικό κράτος, Α' Διεθνές Συνέδριο (Αθήνα - Ερμούπολη, 26-30 Σεπτεμβρίου 1984), τ. Β', Αθήνα 1985, σ. 591-601.
• "Ενας Ρώσος στην Ελλάδα κατά την Καποδιστριακή περίοδο: ο φιλέλληνας Νικόλαος Ράικο", Μνήμων, τ. 11 (1987), σ. 154-198[10].
• "Οι 'γελοίες' εικόνες του Μακρυγιάννη", Τα Ιστορικά, τχ. 9 (Δεκέμβριος 1988), σ. 394-396.
• "Οι συμβολαιογράφοι της Ερμούπολης-Σύρου (19ος αιώνας)", Μνήμων, τ. 12 (1989), σ. 253-264[11].
• "Partisans et opposants à Capodistrias dans la France de la Révolution de Juillet", στον τόμο: ΚΝΕ/ΕΙΝΕ (εκδ.), La Révolution Francaise et l`Hellènisme Moderne, Αθήνα 1989, σ. 269-189.
• "Επίπεδο ζωής ενός καθηγητή Πανεπιστημίου στα μέσα του 19ου αιώνα: Αλέξιος Πάλλης", στον τόμο: Πανεπιστήμιο. Ιδεολογία και Παιδεία. Ιστορική διάσταση και προοπτικές, τ. Α', Αθήνα 1989, σ. 121-136 (Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, αρ. 10).
• "Επτανήσιοι στο ελληνικό κράτος κατά την Καποδιστριακή περίοδο", Πρακτικά του Ε' Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου, τ. Β' (1990), σ. 95-107.
• "Επιδημία και κοινωνία. Η χολέρα στην Ερμούπολη της Σύρου (1854)", Μνήμων, τ. 14 (1992), σ. 49-69.[12]
• "Οι γενιές του Μνήμονα", Μνήμων, τ. 14 (1992), σ. 299-302.
• "Η 'Ιστορική Βιβλιογραφία του Νεωτέρου Ελληνισμού' στο Κ.Ε.Ι.Ν.Ε. της Aκαδημίας Αθηνών", στο: Σύλλογος Εκπαιδευτικών Λειτουργών Κολεγίου Αθηνών (εκδ.), Πρακτικά Δευτέρου Συνεδρίου Ελληνικής Βιβλιογραφίας (Αθήνα, 19-20 Οκτωβρίου 1991): Βιβλιογραφία και Τεχνολογία, Αθήνα 1993, σ. 45-49.
• "Τα έκθετα βρέφη της Ερμούπολης. Τα πρώτα θύματα της παθολογίας μιας κοινωνίας;", Αφιέρωμα στον καθηγητή Βασίλειο Βλ. Σφυρόερα, Αθήνα, Λύχνος, 1994, σ. 247-264.
• "Οι 'τύχες' του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου στη νεοελληνική συνείδηση", Η Επανάσταση του 1821. Μελέτες στη Μνήμη της Δέσποινας Θεμελή-Κατηφόρη, Αθήνα, ΕΜΝΕ, 1994, σ. 93-106.
• "Η αφειδώλευτη προσφορά", Η Επανάσταση του 1821. Μελέτες στη Μνήμη της Δέσποινας Θεμελή-Κατηφόρη, Αθήνα, ΕΜΝΕ, 1994, σ. 17-19.
• "Η αδελφική πράξη. Η έγνοια του Λευτέρη για το αρχείο του Παντελή Πρεβελάκη", Αριάδνη, τ. 7 (1994), σ. 266-269.[13]
• "La petite ville face à la grande: le cas d'Ano Syra au XIXe siècle", Αριάδνη, τ. 7 (1994), σ. 151-164.
• "Γύρω από την πτώση του πατριάρχη Γρηγορίου του ΣΤ' (1840). Νέες μαρτυρίες", Ο Ερανιστής, τ. 21 (1997), σ. 326-336.
• "Illusions and Realities at the end of the Nineteenth Century: An Attempt to Construct a Railway line on the Island of Syros", Philip Carabot (ed.), Greek Society in the Making, 1863-1913: Realities, Symbols and Visions, Aldershot, Hampshire, Variorum, 1997, σ. 131-144.
• "Η προσωπικότητα και η επιστημονική δράση του Ελευθέριου Πρεβελάκη. Σκέψεις με αφετηρία το προσωπικό του αρχείο", Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού, τ. 1 (1998), σ. 23-38.
• "Θάνατοι από πείνα στη Σύρο, 1941-1944. Μύθοι και πραγματικότητες", Δελτίο του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού, τ. 1 (1998), σ. 191-202.
• "Les petites villes en Grèce (1830-1912). Problèmes de définition et de hiérarchie", στον τόμο: Olivier Zeller (dir.), Petites villes d'Europe, αφιέρωμα στα: Cahiers d'histoire, τ. XLIII/3-4 (1998), σ. 587-602.
• "Κοινωνική ιστορία του τάνγκο. Από τις υποβαθμισμένες συνοικίες του Buenos Aires στα σαλόνια της Ευρώπης", Μνήμων, τ. 20 (1998), σ. 251-270.[14]
• "Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ερμούπολη. Πρώτες υποθέσεις μιας έρευνας για τα προβλήματα εγκατάστασης και ενσωμάτωσης", Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (εκδ.), Ο ξεριζωμός και η άλλη πατρίδα. Οι προσφυγουπόλεις στην Ελλάδα. Επιστημονικό Συμπόσιο (11 και 12 Απριλίου 1997), Αθήνα [1999], σ. 203-214.
• "Η πόλη και οι νεκροί της (Ερμούπολη, 19ος αιώνας)", στον τόμο: Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού (εκδ.), Η Πόλη στους Νεότερους Χρόνους. Β' Διεθνές συνέδριο (Αθήνα, 27-30 Νοεμβρίου 1997), Αθήνα 2000, σ. 269-282.
• "Τα δημογραφικά της κατοχής. Μερικές προτάσεις για την συστηματική αξιοποίησή τους", Αρχειοτάξιο τχ. 3 (Μάϊος 2001), σ. 90-93[.
• «Τα συμβολαιογραφικά αρχεία: μια πλούσια πηγή για τη μελέτη της κοινωνίας, που παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτη», Συμβολαιογραφική Επιθεώρηση ΚΒ/12 (Νοέμ.-Δεκ. 2001) 1692-1696.
• «Τυπογραφία και τυπογράφοι στο ελληνικό κράτος. Πρώτη προσέγγιση: Αθήνα, 1930-1990», Μνήμων 24 (2002) 307-326[15].
• «Μικρές και μεγάλες πόλεις», Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα. Ο Μεσοπόλεμος 1922-1940, τόμος Β1, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2002, σ. 133-155.
• “Families and family structure in a Neo-Hellenic city: Hermoupolis in the mid-19th century”, The History of the Family 9 (2004), 317-324.
• «Η ελληνική πρωτεύουσα, 1890-1912», Χριστίνα Κουλούρη (επιμ.), Αθήνα, πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων, 1896-1906, εκδ. Διεθνής Ολυμπιακή Ακαδημία, Αθήνα, 2004, σ. 55-98.
• «Η Επανάσταση του 1821: από κυρίαρχο αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας, στην υποβάθμιση και σιωπή», Πασχάλης Κιτρομηλίδης–Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης (εκδ.), Πρακτικά του Δ΄Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002, τόμος Α΄, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών ΕΙΕ Αθήνα 2004, σ. 579-594.
• «Οι τυπογραφικές και εκδοτικές ευαισθησίες του Φίλιππου Ηλιού», Τα Ιστορικά τχ. 41 (Δεκ. 2004), 302-307.
• «Καθολικοί και Ορθόδοξοι στη Σύρο, 1821-1974: μια δύσκολη συγκατοίκηση», Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (εκδ.), Επιστημονικό συμπόσιο Μειονότητες στην Ελλάδα (7-9 Νοεμβρίου 2002), Αθήνα 2004, σ. 285-299.
• «Το ερευνητικό πρόγραμμα ‘Η πόλη στους νεότερους χρόνους’ του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών: προτάσεις για μια συνολική μελέτη του αστικού φαινομένου», Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Βενιζέλος»-Χανιά, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο-Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (εκδ.), Ελευθέριος Βενιζέλος και ελληνική πόλη: Πολεοδομικές πολιτικές και κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις, Αθήνα 2005, σ. 195-200.
• “Some suggestions for a bolder incorporation of studies of the Geek Revolution of 1821 into their ottoman context”, Antonis Anastasopoulos – Elias Kolovos (dir.), Ottoman Rule and the Balkans, 1760-1850. Conflict, transformation, adaptation. Proceedings of an international conference held in Rethymno, 13-14 December 2003, University of Crete, Department of History and Archaeology, Rethymno 2007, σ. 195-203.
• «Η πείνα στην Κατοχή. Δημογραφικές και κοινωνικές διαστάσεις», Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, επιμ. Χρήστος Χατζηιωσήφ, τόμος Γ1: 1941-1945, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2007, σ. 219-261.

Πηγές

• Χρήστος Λούκος - Βιογραφικό Σημείωμα[16]
• Ο Χ. Λούκος Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης[17]
• Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού[18]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Χρήστος Λούκος[19]